ಆರ್ ಎಸ್ ಎಸ್ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಿಗೆ ಎರಡು ನಾಲಿಗೆ…

ಚರ್ಚ್, ಮಸೀದಿಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಂದಿರಗಳಿವೆ ಎಂಬ ಹೊಸ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುತ್ತಿರುವ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಮೋಹನ್ ಭಾಗವತ್ ಅವರ ಭಾಷಣವನ್ನು ಯಾರಾದರೂ ಹೇಗೆ ತಾನೆ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲರು? ಡಿಸೆಂಬರ್ 19 ರಂದು ಪುಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಅವರು, ಚರ್ಚ್‌ಗಳು ಮಸೀದಿಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯಗಳಿವೆ ಎಂದು ಹೊಸ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುವುದು ಸೂಕ್ತವಲ್ಲ. ರಾಮಮಂದಿರ ಹಿಂದೂಗಳ ನಂಬಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಚಾರ ಎಂದರು. ಹಿಂದೂಗಳ ನಂಬಿಕೆಯ ವಿಚಾರವಾಗಿರುವ ಅಯೋಧ್ಯೆಯ ರಾಮಮಂದಿರ ನಿರ್ಮಾಣ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಾರದು ಎಂದರು. “ಪ್ರತಿದಿನ ಹೊಸ ವಿಷಯ (ವಿವಾದ) ಭಗಿಲೇಳುತ್ತಿವೆ. ಇದನ್ನು ಹೇಗೆ ಅಂಗೀಕರಿಸುವುದು? ಇದು ಮುಂದುವರಿಯಬಾರದು,” ಎಂದು ಅವರು ಮುಕ್ತಾಯ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದರು.

ಈ ಹೇಳಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಭಿನ್ನ ಹೇಳಿಕೆಗಳು ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದವು. ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಧ್ವಂಸಗೊಳಿಸಿ, ಅವುಗಳ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಮಸೀದಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಇತಿಹಾಸದ ತಪ್ಪುಗಳ ಬಗೆಗಿನ ವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಗಮನಾರ್ಹ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದೆ ಎಂದು ಕೆಲವರು ಭಾವಿಸಿದರು. ಇಂತಹ ವಿವಾದಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ನೈಜ ನಿಲುವನ್ನು ಮುಚ್ಚಿಡಲು ಬದಲಾವಣೆ ಬಂದಿರುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿ ಇತರರು ಭಾವಿಸಿದರು.

ಈ ನಿಲುವು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಬದಲಾಗಿದೆಯೇ? ಮೋಹನ್ ಭಾಗವತ್ ಅವರ ಭಾಷಣವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಘೋಷಿತ ಧೋರಣೆಯಲ್ಲಿ ನಿಜವಾದ ತಿರುವು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುವುದು ನಿಷ್ಕಪಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾಗವತ್ ಅವರು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಏನು ಹೇಳಿದರು ಎಂಬುದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ನಮಗೆ ಯಾವುದೇ ಪುರಾವೆಗಳು ಬೇಕಾದಲ್ಲಿ, ನಾವು 2020 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಾಡಿದ ಭಾಷಣವನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ನಾಗ್ಪುರದಲ್ಲಿ ಸಂಘಪರವಾರದ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ತರಬೇತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಅವರು, ಪ್ರತಿ ಮಸೀದಿಯ ಕೆಳಗೆ ಶಿವಲಿಂಗವನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿ ಹೊಸ ವಿವಾದ ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದರು. ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ, ಕೆಲವು ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಅನಿವಾರ್ಯತೆಗಳಿಂದಾಗಿ, ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ರಾಮಜನ್ಮಭೂಮಿ ಆಂದೋಲನಕ್ಕೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿತು ಎಂದು ಅವರು ವಿವರಿಸಿದರು. ನಾವು ಆ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಯಾವುದೇ ಆಂದೋಲನ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ನಾವು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ’ ಎಂದರು. ನಂತರ ಜ್ಞಾನವಾಪಿ ಮಸೀದಿ-ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನ ವಿವಾದದ ಕುರಿತು ವಿವರಿಸಿದರು. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕುಳಿತು ಪರಿಹಾರ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಇಲ್ಲವಾದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಂಗವೇ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಎಂಬಂತೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದರು.

ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಆಕ್ರಮಣಕಾರರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದು ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಧ್ವಂಸಗೊಳಿಸಿದ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನವಾಪಿ ಮಸೀದಿ ವಿವಾದವನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟರು. ಅಯೋಧ್ಯೆ, ಕಾಶಿ ಮತ್ತು ಮಥುರಾ ಮಂದಿರ/ಮಸೀದಿ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಹಿಂದೂಗಳ ಪರವಾಗಿ ಬಗೆಹರಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದು ಬಿಜೆಪಿ-ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ನಿಲುವು. ಇದು ನಡೆದರೆ ಉಳಿದ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಮೋಹನ್ ಭಾಗವತ್ ಅವರ ಭಾಷಣದ ಸಾರ ಏನೆಂದರೆ.. ಬಾಬರಿ ಮಸೀದಿ ಧ್ವಂಸಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ಆಂದೋಲನದಲ್ಲಿ ಆರೆಸ್ಸೆಸ್ ಭಾಗಿಯಾಗಿತ್ತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅದು ಅನನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಜ್ಞಾನವಾಪಿ ಮಸೀದಿ ವಿವಾದವೂ ಆದ್ಯತೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ ಆದರೆ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಮುಸಲ್ಮಾನರ ಪರಸ್ಪರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಂದ ಅಥವಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪಿನಿಂದ ಇದನ್ನು ಇತ್ಯರ್ಥಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಮಥುರಾದ ಈದ್ಗಾ ಮೈದಾನ, ಕೃಷ್ಣ ಮಂದಿರ ವಿವಾದಗಳಿಗೂ ಇದು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ.

ನಿಜವಾಗಿಯೂ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವುದೇನು? ಮೋಹನ್ ಭಾಗವತ್ ಅವರ ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾಷಣ ಆ ದಿನದ ಭಾಷಣದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ರಾಮಮಂದಿರದ ಆಂದೋಲನ ತನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೇ ವಿಭಿನ್ನವಾದುದು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ರಾಮಮಂದಿರ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಇನ್ನು ಆತಂಕ ಬೇಡ. ವಾರಣಾಸಿ ಮಥುರಾ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಬೇರೆಡೆ ಮಸೀದಿ/ದೇವಾಲಯ ವಿವಾದಗಳು ಇರಬಾರದು ಎಂದು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಭಗವತ್ ಬೋಧಿಸುತ್ತಿರುವುದಕ್ಕೂ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಕ್ಷೇತ್ರಸ್ಥಾಯಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವುದಕ್ಕೂ ನಡುವೆ ಆಳವಾದ ಅಂತರವಿದೆ.

ಪ್ರತಿ ಮಸೀದಿಯಲ್ಲಿ ಶಿವಲಿಂಗವನ್ನು ಹುಡುಕಬಾರದು ಎಂದು 2020 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಾಡಿದ ಭಾಷಣದ ನಂತರ, ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಮಸೀದಿಗಳ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ವರೂಪದ ಬಗ್ಗೆ ಹಲವಾರು ಕಾನೂನು ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಎತ್ತಲಾಯಿತು. ಸುಮಾರು 17 ಪ್ರಕರಣಗಳು ಬಾಕಿ ಇವೆ. ಸಂಬಾಲ್ ಶಾಹಿ ಇಮಾಮ್ ಜಮಾ ಮಸೀದಿ ಕುರಿತು, ಅಜ್ಮೀರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಷರೀಫ್ ದರ್ಗಾದ ಕುರಿತ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳು.. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನವುಗಳಾಗಿವೆ.

ಭಗವತ್ ಅಂತರಂಗ ಸಂಘಟಕನ ಸಂಕೇತ.. ಕೋಮು ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಯಾರೂ ‘ಹಿಂದೂ ನಾಯಕ’ ಆಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಮೋಹನ್ ಭಾಗವತ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಆರೆಸ್ಸೆಸ್ ಹೊರಗಿರುವ ಚದುರಿದ ಗುಂಪುಗಳಿಗೆ ಪ್ರಚೋದನಕಾರಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗದಂತೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಕೆಲವು ವಿಭಾಗಗಳು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ಥಳಗಳ ವಿವಾದಗಳ ಮೇಲೆ ವ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಅನುಮತಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಭಾಗವತ್ ಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅವರು ಪೂಜಾ ಸ್ಥಳಗಳ ಕಾಯಿದೆ, 1991 ರ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಕಾಶಿ ಮಥುರಾ ವಿವಾದಗಳು ಹಿಂದೂಗಳ ಪರವಾಗಿ ಬಗೆಹರಿಯಲಿವೆ ಎಂದು ಅವರು ಆಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ನಂಬಿಕೆಯು ಆಧಾರರಹಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಅಂದಿನ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಚಂದ್ರಚೂಡ್ ಅವರು ಜ್ಞಾನವಾಪಿ ಮಸೀದಿಯ ಸರ್ವೆ ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದ್ದರು ಎಂಬುದು ಭಾಗವತ್ ಅವರಿಗೆ ತಿಳಿದಿತ್ತು.

ಮೋಹನ್ ಭಾಗವತ್ ಅವರು ಯಾವುದೇ ಯೋಜನೆ ಇಲ್ಲದೆ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಮಂದಿರ ಮಸೀದಿ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುವ ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ. ಸಂಬಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದಂತೆ ಅವು ಹಿಂಸಾಚಾರ ಮತ್ತು ಗಲಭೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ. ಆರೆಸ್ಸೆಸ್ ಚಾಪೆ ಕೆಳಗಿನ ನೀರಿನಂತೆ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುತ್ತಲೇ ಹಿಂದುತ್ವದ ಅಜೆಂಡಾವನ್ನು ಆಯಕಟ್ಟಿನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಸುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ವಹಿಸಿದೆ. ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಸರ್ಕಾರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ವಾರಣಾಸಿ ಮಥುರಾ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಶಾಂತಿಯುತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಸರಿಯಾದ ಯೋಜನೆಯಿಲ್ಲದ ಅರಾಜಕ ಕ್ರಮಗಳು ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಭಾಗವತ್ ಅವರು ಮೂಲಭೂತ ಹಿಂದುತ್ವದ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಗೆ ಧಕ್ಕೆಯಾಗದಂತೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಅದು ಮೊದಲ ಮೂರಕ್ಕೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿದೆ. ಹಿಂದುತ್ವ ರಾಜ್ಯದ ಪತನದ ನಂತರ ಉಳಿದ ‘ಚಾರಿತ್ರಿಕ ತಪ್ಪು’ಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಬಹುದು. ‘ನಾಗರಿಕ ನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಸಮರ’ವನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಗದು ಎಂಬ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಅಧಿಕೃತ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆ ‘ಆರ್ಗನೈಸರ್’ನ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸಂಚಿಕೆಯನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಬಲ್ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಪುನಃ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಮುಖಪುಟವಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಎರಡು-ನಾಲ್ಕನೆಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿ/ದ್ವಂದ್ವ ನೀತಿಯಾಗಿದೆ.

ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ಗೆ ಸಾಧ್ಯವಿದೆ.. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ 1991ರ ಆರಾಧನಾ ಸ್ಥಳಗಳ ಕಾಯಿದೆಯ ಸಿಂಧುತ್ವವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಕರಣ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ವಿವಾದಗಳ ಮೇಲೆ ಎಲ್ಲಾ ಕೆಳ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಮುಂದೆ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ಹೋರಾಟಗಳನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ತಡೆಹಿಡಿಯಿತು. ನಾಲ್ಕು ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿ ಅಫಿಡವಿಟ್ ಸಲ್ಲಿಸುವಂತೆ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಆ ಕೆಲಸ ಮಾಡದಂತೆ ತಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಕೇಂದ್ರವು ಇದಕ್ಕೆ ಹೇಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನಾಧರಿಸಿ ಬಿಜೆಪಿ-ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ತಂತ್ರವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಆರಾಧನಾ ಸ್ಥಳಗಳ ಕಾಯಿದೆಯ ಸಿಂಧುತ್ವವನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವುದರ ಮೂಲಕ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಅದನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮಾತ್ರ ಅದನ್ನು ಮೊಳಕೆಯಲ್ಲೇ ಚಿವುಟಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಇದು ಡಿಸೆಂಬರ್ 25ರಂದು ಪೀಪಲ್ಸ್ ಡೆಮಾಕ್ರಸಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಲೇಖನ..

ಅನುವಾದ : ರೇಣುಕಾ ಭಾರತಿ